- Docenten in het beroepsonderwijs zijn vaak inhoudelijke experts maar niet (voldoende) pedagogisch/didactisch geschoold
- Docenten zijn onvoldoende ICT-vaardig (studenten trouwens ook)
- Het management faciliteert ICT inzet wel, maar stuurt er niet op
Saxion heeft een aantal innovatie projecten. Een aantal daarvan vallen onder het programma ICT&O. Elke hogeschool kent wel dergelijke projecten, soms bekruipt me wel eens het gevoel dat er veel driedubbel in uitvoering wordt genomen. Dat kan nodig zijn om het draagvlak binnen de eigen omgeving goed voor elkaar te krijgen, anderzijds denk ik dat we ons deze “luxe” op korte termijn niet meer kunnen veroorloven. Meer, slimmer en beter samenwerken ligt dan ook voor de hand. Niet via allerlei ingewikkelde procedures, er is genoeg zicht op wat er aan ontwikkelingen speelt, bundel de expertise zonder stroperige constructies. Misschien kunnen we vandaag al starten, iedereen die belangeloos een bijdrage wil leveren aan het volgende project, dat start in februari 2011, roep ik op te reageren met een mooie bijdrage. Eens kijken of dat gaat lukken.
In dit project maken we een Leergang ‘Didactiek in ICT rijke Leeromgevingen’. Daarbij ontwikkelen we een rijke, modulaire, blended leeromgeving.
Het gebruik van ICT in het onderwijs maakt het mogelijk dat een student op verschillende manieren aan de benodigde kennis, inzicht, vaardigheden en beroepshouding kan werken. ICT vervangt de docent daarbij niet maar geeft de docent de mogelijkheid om met verschillende didactische werkvormen de student optimaal te begeleiden. Deze didactische werkvormen zijn inzetbaar bij face to face onderwijs, een mix van face to face en begeleid afstandsleren (blended learning), begeleid afstandsonderwijs en zelfstandig (afstands)onderwijs.
Idealiter kan een student meerdere keren de stof tot zich nemen en zichzelf op elk moment toetsen waar hij staat. Inzet van ICT maakt dit mogelijk, veel docenten moeten de didactiek in een ICT rijke leeromgeving nog ontdekken en keuzes maken hoe zij deze in de dagelijkse onderwijspraktijk inzetten. Het is afhankelijk van de visie op leren hoe deze inzet aangestuurd wordt. Dit verschilt per hogeschool, per academie en per opleiding. Vaak bepaalt de docent zelf hoe hij zijn onderwijs vorm geeft, soms worden randvoorwaarden door de organisatie meegegeven. Die randvoorwaarden kunnen uit verschillende perspectieven worden meegegeven zoals onderwijskundige, economische, aansluiting bij vooropleiding, aansluiting bij beroepenveld, innovatie, enzovoort, enzovoort.
Hoe het ook zij, laten we hopen dat welk perspectief ook aan de orde is er altijd een onderwijskundig/didactisch/pedagogisch motief als basisgedachte achter ligt.
Discussies of ICT ingezet moet worden in het onderwijs liggen achter ons, we zijn nu in de fase HOE we ICT goed in het onderwijs inbedden beland. Dat daarbij allerlei nieuwe ontwikkelingen steeds opnieuw een rol spelen, daar moet rekening mee gehouden worden. Deze nieuwe ontwikkelingen (hypes, trends) mogen ons niet van de uitgezette koers afbrengen.
Deze leergang didactiek in een ICT rijke leeromgeving borduurt voort op de vele ervaringen die de afgelopen jaren in het hoger onderwijs zijn opgedaan. Die ervaringen zijn ontsloten via het boekje “Digitale didactiek” en de website www.digitaledidactiek.nl. Deze leergang gaat daarbij een stap verder door de diverse ontsluitingsmogelijkheden (de hoofdstromen) in de praktijk toe te passen in een Elektronische Leeromgeving. De leergang wordt ontwikkeld door docenten, onderwijskundigen uit de academies en experts op de verschillende gebieden. Producten die docenten maken tijdens de leergang worden als voorbeelden ontsloten in een webomgeving die voor iedereen toegankelijk is, voor hergebruik of verdere doorontwikkeling. De voorbeelden komen ook jaarlijks in de schijnwerpers van de “Show & Share” dag, waarbij (Saxion) docenten elkaar ontmoeten.
Uiteraard is er een groep studenten die vanaf de start van de ontwikkeling betrokken wordt bij de opzet van de leergang.
De leergang is zelf een best practice van een rijke, modulaire, blended digitale leeromgeving. Practice what you preach! De leergang is complementair aan de reeds bestaande 240 uur cursus Didactische Voorbereiding voor Saxion Docenten die via de Saxion Academy wordt aangeboden en verzorgd door de Academie Pedagogiek en Onderwijs. De onderdelen van de leergang Didactiek in ICT rijke Leeromgevingen voldoen tezamen aan het volgende:
modulair
De leergang is modulair van opzet. De modules moeten zo veel mogelijk onafhankelijk van elkaar te volgen zijn. Dat een module voorwaardelijk is voor een volgende module, moet zoveel mogelijk worden voorkomen.
blended
In alle onderdelen van de leergang is een wel overwogen keuze gemaakt voor de ‘blend’: F2F waar dat zinvol is, virtueel waar dat kan. Een module zonder F2F-contact als dat mogelijk is. Ook wordt gebruik gemaakt van begeleiding door een e-coach. Een aandachtspunt hierbij is hoe de leergang met E-coach en F2F contact ondersteund wordt.
rijk
Het onderwerp van de leergang is het creëren van een rijke leeromgeving m.b.v. moderne media en ICT. En dat moet de leergang zelf ook zijn. Er wordt een scala van werkvormen gebruikt, tegemoetkomend aan de verschillende leerstijlen van lerenden en de (on)mogelijkheden van een digitale leeromgeving. De leergang bevat bovendien voorbeelden met verwijzing naar best practices, waar mogelijk van Saxion collegae.
Voor de onderwerpen van de leergang wordt aangehaakt bij het in SURF-verband ontwikkelde boek en bijbehorende website “Digitale Didactiek”. Er wordt expliciet aandacht gegeven aan het ontwerpen van onderwijs en de rol van ICT daarin.
Het boek behandelt de volgende onderwerpen:
In de leergang wordt per hoofdstuk (en paragraaf) van het boek een praktische invulling gegeven, met waarom zou ik het doen, hoe doe je dat in de toepassing/omgeving bij Saxion, een voorbeeld van de website digitale didactiek, en een “maak het zelf “ opdracht en pas het toe (inclusief reflectie, en evaluatie door student gebruikers).
Elk hoofdstuk van de leergang bevat een digitale formatieve toets met verwijzingen naar wat goed gaat en wat minder goed is gegaan en met uitleg waar je e.e.a. kunt vinden in het betreffende hoofdstuk. Er is ook een summatieve toets over de hele leergang, die uit de deeltoetsen random getrokken wordt.
De leergang is op verschillende manieren te doorlopen:
De schrijfstijl is boeiend en uitdagend, waar mogelijk met veel ondersteuning door video (weblectures, instructievideo’s, voorbeelden uitwerkingen).
De opdrachten zijn uitdagend en direct toepasbaar in het onderwijs, de docent ontwerpt iets voor de eigen lessituatie en kan het zodoende direct toepassen in zijn onderwijspraktijk.
De leergang wordt vanuit Saxion innovatiegelden ontwikkeld, uiteraard bruikbaar voor het hele hoger onderwijs in Nederland. Samenwerking bij de ontsluiting van de leergang buiten Saxion door de SURF academy zou een goede mogelijkheid zijn.
De leergang is modulair van opzet. De modules moeten zo veel mogelijk onafhankelijk van elkaar te volgen zijn. Dat een module voorwaardelijk is voor een volgende module, moet zoveel mogelijk worden voorkomen.
blended
In alle onderdelen van de leergang is een wel overwogen keuze gemaakt voor de ‘blend’: F2F waar dat zinvol is, virtueel waar dat kan. Een module zonder F2F-contact als dat mogelijk is. Ook wordt gebruik gemaakt van begeleiding door een e-coach. Een aandachtspunt hierbij is hoe de leergang met E-coach en F2F contact ondersteund wordt.
rijk
Het onderwerp van de leergang is het creëren van een rijke leeromgeving m.b.v. moderne media en ICT. En dat moet de leergang zelf ook zijn. Er wordt een scala van werkvormen gebruikt, tegemoetkomend aan de verschillende leerstijlen van lerenden en de (on)mogelijkheden van een digitale leeromgeving. De leergang bevat bovendien voorbeelden met verwijzing naar best practices, waar mogelijk van Saxion collegae.
Voor de onderwerpen van de leergang wordt aangehaakt bij het in SURF-verband ontwikkelde boek en bijbehorende website “Digitale Didactiek”. Er wordt expliciet aandacht gegeven aan het ontwerpen van onderwijs en de rol van ICT daarin.
Het boek behandelt de volgende onderwerpen:
- Principes voor effectief onderwijs met ICT
- Gebruik van ICT bij het uitvoeren van werkvormen
- Selectie en gebruik van online leermateriaal
- Gebruik van ICT bij het begeleiden van studenten
- Gebruik van ICT bij het toetsen van studenten
In de leergang wordt per hoofdstuk (en paragraaf) van het boek een praktische invulling gegeven, met waarom zou ik het doen, hoe doe je dat in de toepassing/omgeving bij Saxion, een voorbeeld van de website digitale didactiek, en een “maak het zelf “ opdracht en pas het toe (inclusief reflectie, en evaluatie door student gebruikers).
Elk hoofdstuk van de leergang bevat een digitale formatieve toets met verwijzingen naar wat goed gaat en wat minder goed is gegaan en met uitleg waar je e.e.a. kunt vinden in het betreffende hoofdstuk. Er is ook een summatieve toets over de hele leergang, die uit de deeltoetsen random getrokken wordt.
De leergang is op verschillende manieren te doorlopen:
- Zelfstandig, zonder summatieve toetsing
- Zelfstandig met feedback op opdrachten en summatieve toets
- Blended met colleges, digitale spreekuren en digitale omgevingen
- Flitscolleges op “paragraaf niveau”, uitleg show & share vooraf
De schrijfstijl is boeiend en uitdagend, waar mogelijk met veel ondersteuning door video (weblectures, instructievideo’s, voorbeelden uitwerkingen).
De opdrachten zijn uitdagend en direct toepasbaar in het onderwijs, de docent ontwerpt iets voor de eigen lessituatie en kan het zodoende direct toepassen in zijn onderwijspraktijk.
De leergang wordt vanuit Saxion innovatiegelden ontwikkeld, uiteraard bruikbaar voor het hele hoger onderwijs in Nederland. Samenwerking bij de ontsluiting van de leergang buiten Saxion door de SURF academy zou een goede mogelijkheid zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten