Innovatie in hoger onderwijs kan efficiënter georganiseerd worden

Ik zal mij eerst even voorstellen. Ik ben Sylvia Moes, programmamanager en innovatiemanager media aan de Vrije Universiteit.

Sinds 6 jaar ben ik lid van de Webstroom denktank, en sinds vorig jaar lid van het kernteam van SURF direct.

April 2010 heb ik met mijn projectteam, die de ZoEpportal heeft gebouwd, de 1e prijs gewonnen voor het meest innovatieve project in het afgelopen decennium. Deze prijs werd door SURF foundation uitgereikt.

Op verzoek van Heino Logtenberg schrijf ik een tekst voor deze blog. Ik zou graag met u van gedachten willen wisselen hoe wij de innovatie in het hoger onderwijs efficiënter kunnen organiseren, want volgens mij valt daar nog wel wat winst te behalen.

En dan bedoel ik niet het innoveren om de innovatie zelf, maar toegepaste innovatie om het hoger onderwijs beter in staat te stellen om de vraagstukken te beantwoorden die voor hen liggen.

Ik zal ten aanzien van dit laatste punt, proberen een concreet voorbeeld te geven uit de beleidsnota van de commissie Toekomstbestendig Hoger Onderwijs Stelsel, namelijk aanbeveling 9, op pagina 49: “ Geef onderwijs meer aandacht, speel in op leerstijlen en achtergronden van studenten, maak onderwijsprogramma’s flexibeler en organiseer het onderwijs beter”.

Ten aanzien van dit punt verwacht ik dat ICT een belangrijke ondersteunende rol kan vervullen. En waarschijnlijk zijn hier al goede voorbeelden van bekend.  Immers, de mogelijkheden om te innoveren in Nederland zijn onder andere door SURF foundation goed belegd. Evenals de mogelijkheden om via onder meer SURF space, SIG netwerkdagen en de SURF onderwijsdagen dit soort kennis te delen. Maar mijn kanttekening daarbij is wel dat wij, onderwijsondersteuners, niet of nauwelijks samenwerken met computerwetenschappers, en vice versa.

Daarmee ontlopen wij de mogelijkheid om slim gebruik te maken van wat reeds ontwikkeld en beschikbaar is. De projecten die ik ken, zijn vooral tot stand gekomen door kennis en inzet van onderwijsondersteuners, en niet of in zeer beperkte mate in samenwerking met computerwetenschappers. Terwijl daar juist, naar mijn idee, de meerwaarde ligt als het gaat om (de versnelling van) onderwijsinnovatie.

Als onderdeel van de prijs die wij hebben gewonnen, mocht ik van SURF foundation vorig jaar september een studiereis maken. Om deze reden bezocht ik de ECTEL conferentie in Barcelona. Dit congres staat voor Technology Enhanched Learning. Dit is bij uitstek een omgeving waar technische innovaties gedissemineerd worden, die door computerwetenschappers ontwikkeld zijn. Dit bezoek opende mijn ogen, en gaf mij de ingeving dat er betere samenwerking tussen verschillende disciplines nodig is om slimmer met innovatie en middelen (euro’s) om te gaan.

En daar heb ik dan ook direct een start mee gemaakt. Ik ben op dit moment in contact met computerwetenschappers van de universiteit van Edinbourgh, die precies de elementen hadden ontwikkeld op het gebied van weblectures, waar wij op de VU behoeften aan hadden. Namelijk het automatisch indelen van weblectures op onderwerpsniveau. Dat doen zij door middel van een combinatie van spraak en tekstherkenning.

Maar dat was slechts 1 van de presentaties die ik heb gezien. Om u een idee te geven wat behandeld wordt tijdens dit congres, som ik hier een aantal topics op, die naar mijn mening relevant zijn voor doorontwikkeling en/of integratie in hoger onderwijs:

- Problem- and project-based learning/Inquiry based learning
- Game-based and simulation-based learning
- Learner motivation and engagement
- Story-telling and reflection-based learning
- Instructional design and Design approaches
- Communities of learners and communities of practice
- Teaching techniques and strategies for online learning

Dit is slechts een opsomming, er zijn natuurlijk nog veel meer interessante zaken die behandeld worden. Bezoek voor meer info de website van ECTEL waar reeds naar is verwezen.

Kortom: om mijn punt duidelijk te maken, er wordt veel ontwikkeld voor wetenschappelijk onderzoek op het gebied van softwareontwikkeling, wat na de publicatie in de meeste gevallen op de plank blijft liggen, en dat vind ik erg jammer.

Om hier verandering in te brengen, zou ik graag personen willen oproepen om mee te denken hoe wij, in eerste instantie tot kennisuitwisseling kunnen komen.

• Zal dit werken door een dergelijk congres als dit te combineren, c.q. aan te laten sluiten met een congres waar veel onderwijsondersteuners naar toe gaan, zoals de SURF Onderwijsdagen, om maar een te noemen (er zijn er natuurlijk veel meer).
• Of werkt het beter om in eerste instantie via het sociale web in contact te komen, door aan te sluiten bij discussieplatforms waar computerwetenschappers actief zijn?
• Of moeten wij een aantal onderwijsondersteuners en computerwetenschappers met elkaar face-to-face in contact brengen? 
• Of ....... 
  
  Wellicht zijn er nog veel meer ideeën. Deel deze vooral door te reageren via deze blog. Waarvoor veel dank!

Sylvia