Uitdagend: Je eigen goedbedoelde adviezen uitproberen op jezelf

Gert-Jan Los
Al jarenlang adviseer ik vele opleidingen en hun docenten op het gebied van de toepassing van ICT in het Onderwijs. Soms kom ik enthousiastelingen tegen die maar een heel klein duwtje of schouderklopje nodig hebben, dat werkt fijn. Ook werken met docenten die in eerste instantie die de boot afhouden is trouwens fijn. Zij die zich met goed zicht op de succesvolle projecten elders afvragen wat voor hen de meerwaarde is of kan zijn en wanneer (goed) onderwijs echt via ICT versterkt of ondersteund kan worden. Ik kan het alleen maar toejuichen. Jarenlang heb ik mijn advieswerkzaamheden gecombineerd met het geven van trainingen aan docenten, niet alleen op het gebied van ICT en Onderwijs, maar ik geef bijvoorbeeld ook didactische trainingen op het gebied van multiple-choise toetsitems schrijven. Sinds een jaar combineer ik mijn werkzaamheden ook met het geven van onderwijs aan studenten. Ik geef nu de onderwijseenheid ICT en Onderwijsinnovatie aan Masterstudenten van de opleiding Leren en Innoveren. Ik kan het iedereen aanraden: probeer al je eigen goedbedoelde adviezen eens uit op jezelf.

Natuurlijk was ik van plan vooral ook via ICT om onderwijsinnovatie te bewerkstellingen. Bijvoorbeeld, als adviseur wijs ik op een mix aan toetsvormen, en vraag ik docenten na te denken óf en wat men formatief en summatief zou willen toetsen, passend bij het onderwijs dat men voor ogen heeft. Vol goede moed begon ik aldus aan de formatieve digitale kennistoets over de bestuderen literatuur die studenten zelf op het moment dat zij er klaar voor zijn kunnen maken. Na voorbereidingen (o.a. het maken van de toetsmatrijs) begon ik uiteindelijk ook met het schrijven van toetsitems. En toen dan dus proberen te werken zoals je het als trainer / adviseur beoogt. De toetsitems in een vroeg stadium met een collega uitwisselen, het niveau van de vragen inschatten, rekening houden de verschillende niveaus van de taxomonie. En natuurlijk niet in mogelijke valkuilen trappen (ontkennende formuleringen, geen gelijkwaardige alternatieve antwoorden…); Vervolgens de weg vinden om de toetsitems in QMP te zetten en vervolgens de zelftoets digitaal aanbieden via QMP zodat studenten thuis, op hun eigen moment, wanneer zij de literatuur bestudeerd hebben, kunnen ervaren hoe ze ervoor staan. En ik zorg er natuurlijk ook voor dat de toets zo ingebed wordt dat het niet vrijblijvend wordt de toets te maken. Studenten ervaren het gelukkig als positief, een student meldde mij bondig “Handig die feedback”.

Tsja, het is dus uiteindelijk gelukt, maar vooral de tijdsinvestering vooraf overschrijdt ruimschoots het voorziene aantal uren. Daar wijs ik docenten tijdens de trainingen toetsitems schrijven ook altijd op, maar het bracht me ook op het volgende: als ik het zelf al zo lastig vind, terwijl ik mij ook nog eens voor mij bekend terrein begeef, hoe moet dat dan voor andere docenten zijn. Zij die een cursus van mij hebben gevolgd en het vervolgens in praktijk proberen te brengen. Ik heb voor docenten die dat lukt nog meer respect gekregen. Hierbij nog een voorbeeldje ter illustratie:

Als docent heb ik binnen een week twee technische bugs aan het licht zien komen bij de wiki waarin studenten samen aan een groepsopdracht werken. Ja, twee keer binnen een week. Mijn eerste reactie als docent was na de eerste bug: “Kan gebeuren, maar als het nu maar niet nog eens gebeurt.”En toen het de tweede keer gebeurde, met een andere bug: “Ik ga het anders organiseren, of een andere wiki, of dan maar niet via de wiki”. Uiteindelijk heb ik er bij beide gevallen toch voor gekozen in lijn met mijn adviezen vriendelijk mijn collega’s van functioneel beheer te benaderen. In beide gevallen was het technische probleem ook binnen een dag opgelost. Niet alleen is de wiki voor de hele organisatie weer toegankelijk, ook is het een goede gelegenheid om het belang van de 4 in balans nog eens aan te halen, zowel voor mij als docent in deze onderwijseenheid, als voor mij als adviseur ICT en Onderwijs voor Stenden hogeschool.

Afsluitend kan ik zeggen dat Onderwijs en ICT een uitdagende relatie blijft. Net als in elke relatie is succes nooit vanzelfsprekend. Blijven investeren in deze uitdagende relatie dus.