’n Half jaar blog onderwijsinnovatie

Het blog mag zich de laatste tijd verheugen op zo tussen de 250 en 300 dagelijkse bezoekers. Berichten die gaan over de directe onderwijsinnovatie en de werkvloer in casu de student/docent mogen zich het meest verheugen op “gelezen te worden”.

Verder valt mij op dat de lezers van het blog het ook bij lezen laten, interactiviteit als waarderen, reageren of commentaar geven zit niet zo in het bloed van dit bloglezers publiek, wellicht dat dit ook wel algemeen geldt voor blogging. Wie weet mag het roepen!

Opvallend is de nummer 1 die gaat over een onderzoek wat de studenten nu echt willen. Daar moeten we meer mee en dit heb ik dan ook al aangeslingerd. Zo is het idee om een dergelijke vragenlijst “Hoger Onderwijs breed” in te gaan steken via SURF. Natuurlijk speelt SURF hier ook op in via het programma in oprichting over Learning Analytics.

De top vijf van meest gelezen berichten:
1. Wat willen studenten met ICT in he onderwijs? 865 keer
2. De meerwaarde van het gebruik van "mobile" binnen een ELO. 630 keer
3. Overkill aan ICT congressen hindert onderwijsinnovatie. 625 keer
4. Onderwijsinnovatie versnellen ZSM met LQ. 486 keer
5. Het einde van de iPad. 355 keer

Uiteraard komt het lezerspubliek voornamelijk uit NL, maar kennelijk zijn er ook nog steeds veel NL-ers in België (kunnen natuurlijk ook de Vlamingen zijn ;-), FR en VS.

Internet Explorer (26%) wordt op de hielen gezeten door Firefox (18%) als browser en Thunderbird (17%) als nieuwslezer. Windows (62%) is nog steeds ver uit het meest gebruikte besturingssysteem onder de bezoekers van dit blog.

Verwijzingen komen nog steeds het meest via Google (58%) en de opkomst via Twitter is groot.
Ook zie je dat sommige blogschrijvers hun eigen aanhang naar de site hebben weten te leiden.

Ik moet zeggen dat de meeste blogschrijvers keurig op tijd hun berichten hebben aangeleverd. Ik heb ze van te voren in een schema van twee schrijvers per week geplaatst en tot november 2011 zit dat schema vol.

Nieuwe schrijvers zijn altijd van harte welkom. Persoonlijk hoor ik uit het veld dat de lezers juist de diversiteit op prijs stellen. Het is niet de mening van die ene man of vrouw en de verschillende invalshoeken zijn juist erg verrassend. Negatieve geluiden zijn mij nog niet ter ore gekomen, ik hou me natuurlijk altijd aanbevolen voor verbetersuggesties.

Voor degenen onder de lezers of voor potentiële lezers heb ik het eerste half jaar in een “boekvorm” als pdf samengesteld. Dat is misschien een mooie verzamelbundel voor als je eens wat wilt teruglezen en niet perse “on screen”. Ook als weggevertje leuk?

Het blog gaat met vakantie en zal 22 augustus weer verder gaan. Misschien dat ik me tijdens de vakantie even niet in kan houden en toch nog wat kwijt moet, maar dat zijn dan extra edities; “for free as usual”, hoewel ik me heb voorgenomen om me deze vakantie los te rukken van laptop, iPad, Tweetdeck, enz, want er is meer op deze wereld. (Gelukkig heb ik mijn iPhone nog voor als ik te veel ontwenningsverschijnselen krijg of om af en toe eens even te “spieken”).

Op naar de twaalfjescultuur

Roel Smabers, directeur/eigenaar Parantion

Zijn we blij met hoe we nu toetsen? Allemaal tevreden met de mogelijkheden die systemen bieden? En het gemak? Niet echt. Maar er is niks beters, hoor je dan. Het is op zich niet nieuw dat systemen nooit precies aansluiten bij wat we in de praktijk nodig hebben. Zeker niet als die praktijk verandert.

Vaak ligt de oorzaak in de erfenis, of ‘legacy’ van de systemen, maar ook van de organisaties. Processen stammen nog uit de tijd van de boekdrukkunst en zijn afgestemd op het verwerken van papier. Ik veroordeel dit niet, maar constateer het. We automatiseren de werkelijkheid die is gebaseerd op een papieren tijdperk. We automatiseren de cursus-gedreven onderwijscultuur en perfectioneren dit steeds verder.

Ik loop zelf rond in deze wereld en zit steeds meer met de vraag of dit niet een heel suboptimale weg is? Om te voorkomen om dan in een onuitvoerbare academische discussie te geraken, loop ik zo wat van de vragen die dit oproept langs, en beschrijf ik wat ontwikkelingen die volgens mij wel de goeie kant op gaan.

In dit blogtikel kijk ik naar toetsen en beoordelen. Wat is dit voor vreemd fenomeen, bekeken vanuit een wat meer sociologisch perspectief? Vandaaruit blik ik wat vooruit, uit de brainstormsessies die ik de afgelopen maanden heb gehad met een aantal mensen die ‘iets hebben met toetsen’ , vooral in de Zorg maar ook in andere onderwijstakken. Een paar nog ruwe, oude, nieuwe en andere ideeën.

Perspectief
Vorig jaar op de Educause zei een spreker over gaming: onderwijs is eigenlijk één grote game. Wij hebben er alleen een hele slechte van gemaakt.

Als ik terugkijk op naar mijn eigen opleidingsjaren, dan begon school pas te leven in de stages. Toen begreep ik waar al die theorie, die nog was blijven hangen, voor nodig was. En pas toen ik zelf een keuze kon maken voor een opleiding die bij me paste, kwam ik uit de 6-jes regen. Ik kreeg zowaar lol in leren.

Er lijkt een verhouding te zijn tussen (intrinsieke) motivatie en wat we van het systeem moeten en de praktijk betekenis van het leren (context rijk leren). Hoewel niet wetenschappelijk bewezen lijkt het op de bovenstaande figuur.

Dus de mate van vrijwilligheid, en de relatie met het nut zijn van belang. Op zich is de gedachte van het competentie-leren in theorie dan zo gek nog niet. Leren in de context van de (beroeps)praktijk. Aansluiten bij de praktijk. Alleen hoe meet je de resultaten? Hoe organiseer je het onderwijs? En hoe zorg je dat docenten er mee uit de voeten kunnen. Ze hebben namelijk steeds meer geleerd om een deelgebied te doceren.

En zoals Edgar Schein al zei:
als je een olifant doormidden knipt, krijg je geen twee kleine olifantjes, maar een enorme smeerboel.
 
Innovatie Is hiermee ook de onderwijs innovatie failliet? Gelukkig niet. Wel zijn bijna alle innovatiemanagers wegbezuinigd, is het woord innovatie uit alle projecten geschrapt en is de meeste lucht uit de projecten gefietst.

Wat overblijft zijn, als je alle projecten los van elkaar bekijkt, projecten die praktisch bruikbaar zijn en vaak goede ideeën opleveren. Het wordt pas echt interessant als je al die projecten naast elkaar legt. Je ziet dan in grote lijn waar het naar toe lijkt te gaan.

Hieronder volgt een paar voorbeelden van projecten. In deel twee gaan we in op de integratie en waar het naar toe gaat…

· Peer review TU Delft: peer evaluatietool

· Doorstromen in de keten: publicatie en presentatie volgt op de Surf Onderwijs Dagen. Een project waarin doorstroming van MBO naar HBO in beeld is gebracht. Met name het koppelen van kwalificaties van de twee opleidingen en matchen van die kwalificaties van studenten aan een project en zo een optimaal team met HBO-ers en MBO-ers te formeren. Bij dit project zijn de Hogeschool Utrecht en Saxion vanuit competenties blijven denken en wisten toch een bruikbaar meetinstrument te ontwikkelen. De complexiteit is dat competenties wel te meten zijn, maar dan zoveel indicatoren om de hoek komen kijken, en er zoveel gescoord moet worden dat het administratief niet meer te doen. Het ZelCom model, dat als een soort DNA van een ‘toets’, (toets in dit geval als theorietoets, praktijkopdracht, stage) en van het te toetsen object. Dit model zal overigens later dit jaar een uitgebreid artikel over verschijnen.

· Personal Development Portfolio: 26 verschillende curricula met allemaal hun eigen toets en beoordelingsformulieren voor alle specialismen in een ziekenhuis. Een leeromgeving op maat en toch beheersbaar.

Een doorkijkje van waar het naar toe gaat
Zoals gezegd zal ik in deel 2 van dit artikel proberen hier een beeld van te kunnen schetsen. Na de zomer gaan we aan de slag met een aantal projecten waarin de integratie van belang is. Enquête achtige oplossingen, gecombineerd met itembanken, waar social media achtige oplossingen helpen om met elkaar vragen te maken en te ‘ranken’, matching van kwalificaties met opdrachten en combinatie van dit alles in een persoonlijke mobiele omgeving waar weer collectief data uitgehaald kan worden voor onderzoek en toetsen ingezet kunnen worden.

Dit artikel werd voor een blog te lang. Dus heb ik het in twee stukken geknipt. Deel 2 volgt na de zomer.

Fijne vakantie….!

Een innovatieve opleiding genereert zijn eigen werkveld

Bas Olde Hampsink
Manager Innovation, School of Creative Technology, Saxion

De kwaliteit van het HBO moet omhoog. Volgens onze staatssecretaris gaat dat lukken door eerste jaars studenten kennis te laten maken met het uiteindelijke beroep waarvoor hij of zij wordt opgeleidt.

Maar….. dan moet dat beroep wel helder zijn. Laat dat nu net haaks staan op opleidingen die INNOVATIE hoog in het vaandel hebben staan.

Want moeten we ook niet innoveren van de regering!!!!!


Als je een huidige eerste jaars student Media of ICT moet duidelijk maken hoe zijn beroep er over pakweg 3 a 4 jaar uitziet dan ben je voorwaar een helderziende.

Even terugblikken dan maar. Huidige afgestudeerde studenten ICT komen in een wereld waar het momenteel draait om apps en mobile en niet meer om ‘internet’. Hadden we dat vier jaar geleden aan hen kunnen vertellen. Nee, natuurlijk niet.

Zo’n vergelijking kun je ook opstellen voor de Media sector. Denk maar even aan de huidige impact van social media in vergelijking met vier jaar geleden. De technologie innoveert zo snel dat het onmogelijk is om dit over een periode van langer dan een jaar te voorspellen.

En dan nog even het bedrijfsleven. Zij zouden het HBO moeten vertellen wat ze nodig hebben. Nou, mooi niet. En dat snap ik wel. Zij willen graag de voordelen van die nieuwe technologien gaan gebruiken maar weten niet hoe.

En daar kan het HBO nou mooi op inspelen.

Ontwerp een didactisch model waarbij het bedrijfsleven, samen met de studenten en docenten van het HBO, op zoek gaan naar nieuwe oplossingen voor dat bedrijfsleven. Het gaat dus om het zoeken. Dit kun je natuurlijk vertalen naar ‘onderzoeken’. Per definitie is de uitkomst ongewis. Maar Innovatie staat voorop en de student en het bedrijfsleven leren beide. Hier zit ook een link naar kennisvalorisatie. Natuurlijk moet dit proces deskundig begeleidt worden door docenten.

Dus er zijn volop kansen voor het HBO als we er de kans maar voor krijgen.

Presteren in HO, yes we can?

Natuurlijk gaan de 16 miljoen bondscoaches weer wat roepen over de plannen uit het SER Rapport strategische agenda hoger onderwijs en dus staan de media er bol van.

De kwaliteit moet omhoog van student en docent. Dat gaan we natuurlijk bereiken door betere selectie, betere docenten, begeleiding bij de studiekeuze, VWO-ers naar het HBO, meer dan 10 uur! contacttijd, minder opleidingen, weg met de 6-jes cultuur, klassen maken, zitten blijven kan. Mooi, goed zo! Hier kan niemand op tegen zijn.

Gelukkig hebben wij Blackboard als leeromgeving (net voor 1,6 biljoen verkocht overigens), die is het best in courses (lees modules, lees vakken) in vaste groepen. Dus daar zitten we goed, even niets meer aan doen lijkt me. Dan kunnen we ook klassikaal toetsen, we hebben Teleform zodat we op papier toetsen afnemen en de digitale toetsomgeving gebruiken voor toetsconstructie en analyse. We gebruiken video ondermeer om de studenten ingewikkelde materie herhaald aan te bieden. Nog mooier de docent ziet zichzelf en vindt vaak dat hij het beter kan uitvoeren (kwaliteitsverbetering van het onderwijs).

Wanneer ik nu kijk naar alle ontwikkelingen die worden voorgesteld en ik kijk naar de “innovatie” of uitvoering van het onderwijs met behulp van ICT in relatie tot de lat hoger leggen dan zie ik:

1. verplichte deskundigheidsbevordering (naast dat ze master moeten zijn in 2020) van de docent op didactiek in een digitale leeromgeving (met name in het HBO hebben we veel vakinhoudelijke specialisten, de didactisch/pedagogische deskundigheid is er niet of minimaal). Opnemen in de gesprekscyclus en bij beoordelingsgesprekken…… Kansen voor de SURF academy, daar waar mogelijk met de lokale “academies” en “op lokatie”.

2. Trainingen en workshops kwaliteit van digitaal toetsen en gebruik van video. Hoe maak je eigenlijk goede toetsen? Hoe analyseer je dat en doe je daar dan ook wat mee? Goede toetsing leidt tot goed leren, toch?

3. Learning analytics irt gebruik van de DLO door docent, student en onderwijskwaliteit. Laten we in plaats van maar te blijven roepen met ons onderbuikgevoel eens trachten te “bewijzen” wat wel en niet werkt. Je kunt wel zeggen dat je met buitenspelers het beste voetbal speelt, maar hoe zit dat met het wereldkampioenschap?

4. Begeleiden en volgen van de student in de DLO, procesmatig onderwijsdashboard (zie bijvoorbeeld de uitwerkingen in de SURF projecten als DINK of Kies Actief) een samenvatting van hoe de student er voor staat (dus toch een portal-achtige omgeving? Ik bedoel hier niet de cijfers, dat is geen procesbegeleiding maar beoordeling).

5. Ook goed om naar te kijken als idee: elektronische lessen als lestijd

6. Adaptieve leermomenten als instructie en help in DLO, hints, tips en voorkomen van onnodige valkuilen, zonder dat je daar de docenttijd voor hoeft te gebruiken.

7. Internationalisering als topic. Virtuele mobiliteit (formele kant) via de DLO laten lopen. Meer aandacht voor video conferencing en web 2.0 functionaliteiten in formele omgeving, let op ik bedoel hier dus nadrukkelijk niet allerlei informele omgevingen maar wel het ontsluiten van de mogelijkheden binnen onze DLO (blog, wiki, chat, discussielijsten enz.). Zie ook punt 1, scholing in het didactisch gebruik van een DLO. Hoewel door velen “verdoemd” toch ook maar eens kijken naar afstandsonderwijs

8. …….. vul ze zelf maar in

Natuurlijk moet er dan ook nog aandacht zijn voor any device, de cloud, social media enzo.

Deze bondscoach nummer 15.134.321 ziet dat we moderne middelen moeten inzetten op het ouderwetse onderwijsspelletje, geeft niet de video’s van Wiel Coerver, kappen en draaien zijn ook nog steeds bruikbaar.

We starten gewoon met de nieuwe hervormingen, zonder dat de vorige (verfoeide) ontwikkelingen een kans hebben gehad. Geeft niets dat doen we toch elke zeg 6 jaar. Meer tijd naar de docent (prima idee, vooral meer docenten), minder ondersteuning (prima idee, want immers meer docenten), meer profilering (prima idee, terug naar HTS, HEAO), meer master opgeleide docenten (prima idee, doe er gelijk meer didactiek bij), blijven zitten (prima idee, je kunt niet verder als de basis er niet is).

Je begrijpt het al een beetje kritisch blijven kijken en bepaal je focus, dat is al moeilijk genoeg. Wijk niet in een keer van je koers af. Kijk wat je nu doet, maak het af, dan heb je je profilering en diepgang vast snel te pakken.

Ik gok op: verdiepen inzet DLO (didactiek en analyses), uitbreiden digitale toetsing en inzet van video in het onderwijs. De rest komt dan wel, hoop ik.